Povodom 85 godina od osnivanja Narodnog muzeja Niš 1. aprila 2018. godine ulaz u objekte: “Ćele kula”, Arheološka sala, Logor „12. februar“, Galerija “Sinagoga” biće besplatan za sve posetioce koji dolaze samostalno.
Istorijat Narodnog muzeja
Dvadeseti vek je za ljubitelje istorije u Nišu počeo na najlepši mogući način – 1900. godine je, prilikom izgradnje tvrđavskog mosta, pronađen bronzani portret Konstantina Velikog.
Ovaj vredni slučajni nalaz je trebalo negde smestiti i tada se stvorila svest o potrebi formiranja muzeja. Obeležavanje 1600. godina od donošenja Milanskog edikta 1913. godine obnovilo je ovu zamisao, čiju su realizaciju odložili balkanski i Svetski rat.
U novoformiranoj kraljevini tridesetih godina stekli su se uslovi za osnivanje muzeja Niša.
Narodni muzej u Nišu osnovala je 1. aprila 1933. godine grupa zaljubljenika okupljena oko te godine osnovanog Muzejskog društva, čiji su najistaknutiji članovi bili i njegovi osnivači – Adam Oršić Slavetić, Rudolf Bratanić, Borivoje Gojković, Aleksandar Nenadović i Borivoje Popović.
Muzej je prvih meseci svog postojanja bio privremeno smešten u zgradi Učiteljskog doma i prvu izložbu postavljenu u ovom prostoru videlo je nekoliko hiljada posetilaca.
Pola godine nakon svog osnivanja, 22. oktobra 1933. godine, muzej se seli u kuću Hristoduluovih, kada je i zvanično otvoren pod imenom Istorijsko – etnografski muzej grada Niša.
Materijal je bio razvrstan u sedam zbirki (praistorija, antika, srednji vek, numizmatika, zbirka umetničkih slika i zbirka oružja). Zahvaljujući smeštajnim mogućnostima i mogućnostima prezentacije, ova stalna muzejska postavka, po koncepciji, stručnom radu i i bogatstvu eksponata predstavljala je jednu od najbogatijih u Srbiji.
U periodu od 1934-39. godine, iako bez regulisanog pitanja finansiranja, Uprava je organizovala brojne istraživačke radove na prostoru Niša i okoline.
U arheološkim istraživanjima učestvovala su velika imena arheologije tog perioda – Nikola Vulić, Jovan Kovačević, Borivoje Popović i Vladimir Fjuks.
Podignuta je zgrada muzeja na Medijani i pokrenuto izdavanje Moravsko arheološkog glasnika. Drugi svetski rat prekinuo je jednu od plodnijih etapa u razvoju muzeja.
Ogromnu štetu nanelo je savezničko bombadovanje Niša, 2. septembra 1944. godine, kada je zgrada muzeja stradala od direktnog pogotka bombe a sa njom uništen veliki broj prikupljenih predmeta.
Posle Drugog svetskog rata, Narodni odbor opštine Niš obnovio je muzej pod nazivom Narodni muzej (1947).
Budući da je muzej u ratnom vihoru izgubio kompletnu etnografsku zbirku, a druge zbirke su bile prepolovljene, zadatak muzejskih poslenika je bilo da animira svest kod građana o potrebi za sakupljanjem starina. Pored otkupa i poklona, muzejske zbirke su se popunjavale i putem arheoloških istraživanja.
Muzej je 1950. godine preseljen u nove prostorije u kojima se nalazi i danas.
U zgradu u ul. Stanka Paunovića (danas ul. Milojka Lešjanina) smešteno je istorijsko odeljenje pod nazivom Muzej NOB-a, a u zgradi bivše banke, ul. Petog kongresa (danas ul. Nikole Pašića) izložena je stalna arheološka postavka.
Godine 1951. osnovana je Umetnička galerija u Sinagogi, a naredne godine otvoreno je memorijalno odeljenje Mija Stanimirović, čija je postavka skinuta 1957. godine. Stalna postavka spomen muzeja na logoru Crveni krst otvorena je 1967. godine.
U ovom periodu načinjen je veliki iskorak u muzeološkoj prezentaciji najviše zahvaljujući upomoći poznatih naučnih radnika iz Beograda, među kojima prednjače Đorđe Mano Zisi, Milutin Garašanin i Miodrag Grbić.
Oni iniciraju i novu stalnu arheološku postavku muzeja 1965. godine. Narednih decenija Narodni muzej postaje institucija, koja zauzima mesto koje joj je po značaju i pripada.
Muzej je od osnivanja kompleksnog tipa.
U svojim fondovima ima preko 40 000 predmeta, iz oblasti arheologije, istorije i istorije umetnosti, a poseduje i dve spomen zbirke, Stevana Sremca i Branka Miljkovića. Narodni muzej se stara i o kulturnim dobrima od izuzetnog značaja: arheološko nalazište Medijana, spomenik Ćele kula i memorijani muzej ”12.februar”.
Narodni muzej Niš svoju delatnost sprovodi kroz odeljenja za arheologiju, numizmatiku i epigrafiku, istoriju, istoriju umetnosti, etnologiju, odeljenje književne zaostavštine, edukacije, dokumentacije i konzervacije.
Muzej poseduje fotolaboratoriju i biblioteku sa preko 14 000 publikacija, među kojima je veliki broj starih i retkih izdanja.
Radno vreme Narodnog muzeja Niš
Arheološka sala (Nikole Pašića 59)
Utorak – Petak 12.00h – 18.00h,
Subota – Nedelja 10.00h – 15.00h,
Ponedeljkom zatvoreno.
Ćele kula (Bul. dr Zorana Đinđića bb),
Utorak- Petak 09.00h – 19.00h,
Subota – Nedelja 09.00h – 17.00h,
Ponedeljkom zatvoreno.
Koncentracioni logor iz II sv. rata (Bulevar 12. februar bb),
Utorak – Petak 10.00h – 16.00h,
Subota – Nedelja 10.00h – 16.00h,
Ponedeljkom zatvoreno.
Radno vreme objekata Narodnog muzeja tokom Uskrsa
- april (Veliki petak) NE RADI NIJEDAN OBJEKAT NARODNOG MUZEJA NIŠ
- april (Velika subota)
ARHEOLOŠKA SALA od 10 do 15 sati
SINAGOGA od 10 do 15 sati
ĆELE KULA od 10 do 16 sati
LOGOR „12. FEBRUAR“ od 10 do 16 sati
08. april (Uskrs) NE RADI NIJEDAN OBJEKAT NARODNOG MUZEJA NIŠ
09. april – Ponedeljak – neradan dan za posete muzeju
